Hıçkırık, hemen hemen her insanın en az bir kere başına gelmiş bir durumdur. Diyafram kasımızın ani ve döngüler halinde kasılması nedeni ile hıçkırık oluşmaktadır. Sosyal hayatta bazı hıçkırık durumları sıkıntı yaratabilmektedir. Fakat genellikle hıçkırık, kısa süreli tekrarlar ile gelmektedir. Fakat dünya üzerinde hıçkırık rekorları da bulunuyor. Bu yazımızda sizlere, hıçkırığın nedenleri ve hıçkırığın ne olduğundan bahsedeceğiz.
Hıçkırık nedir?
Göğüsümüzün alt kısımlarında yer alan ve akciğerin tam altında yer alan diyafram kasının ani ve istemsiz bir şekilde kasılması nedeni ile hıçkırık meydana gelmektedir. Hıçkırık tuttuğunda diyafram kası, döngüler halinde istem dışı kasılmaktadır. Bu kasılmalar nedeni ile de hıçkırık meydana geliyor. Ufak bir ses ile kontrol edemediğiniz nefes vermelere hıçkırık denilmektedir. Hıçkırık, bir rahatsızlık olarak nitelendirilse de ciddiye alınacak bir durum değildir. Her yaştan ve her cinsiyetten insanlarda görülebilen bu rahatsızlık, çok kısa bir süre içerisinde kendiliğinden ortadan kaybolmaktadır. Hıçkırık, tıpta “Singultus” adı ile nitelendirilmektedir.
Hıçkırık sırasında duyulan o sesin nedeni ise gırtlağımızda yer alan ses tellerinden kaynaklanıyor. Gırtlağımızda epiglot adı verilen bir kapakçık bulunuyor. Bu kapakçık, yutağımızın üst tarafında bulunuyor ve yemek borusu ile soluk borusunun üstlerini gerekli durumlarda kapatıyor. Bu sayede de yediğimiz yemekler her zaman için yemek borusuna, soluduğumuz hava da her zaman için soluk borusuna gitmektedir. Ancak diyafram kasında oluşan ani kasılmalar çok hızlı bir şekilde soluk vermemize neden oluyor. Bu nedenle de ani bir şekilde nefes verirken, ses telleri nedeni ile hıçkırıktaki o ses meydana geliyor.
Hıçkırık neden tutar?
Hıçkırık tutmasının birkaç farklı nedeni bulunmaktadır. Ani duygu ve durum değişiklikleri, stres, kaygı gibi nedenler yüzünden hıçkırık tutabilir. Bu tür durumlarda diyaframı kontrol eden hormonlarda ufak bozulmalar gerçekleşiyor ve bu nedenle de diyafram kasımız istemsiz bir şekilde hareket etmeye başlıyor. Bu istemsiz hareketler sonucunda da hıçkırık meydana geliyor. Bir hıçkırık, ortalama dakikada 6 ila 12 defa gerçekleşir ve birkaç dakika içerisinde, herhangi bir uygulama yapılmadan ortadan kayboluverir. Ancak bazı uzun süreli devam eden hıçkırık vakaları mevcut. Bu tür hıçkırık vakaları ise belirli hastalıkların habercisi olabilmektedir. Bu yüzden de uzun süreli hıçkırık durumlarında bir uzmanın kontrolüne gitmeniz gerekiyor. Doktor, sizin detaylı öykünüzü dinledikten sonra gerekli tetkikleri yapacaktır. Kişinin genel yaşam öyküsü dikkate alınır ve sigara, alkol gibi kullanımlarının sıklıkları araştırılır. Daha sonrasında ise fizik muayeneleri yapılır. Bu fizik muayenesi esnasında ise dış kulak yolu, kulak zarı, baş, boyun ve tiroit muayenesi, kapsamlı nörolojik muayene, göğüs ve karın muayenesi uygulanmaktadır. Gerekli durumlarda ise radyolojik testler de yapılabilmektedir.
Hıçkırık neden olur?
Hıçkırığın oluşmasının birçok farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenlerin çoğu büyük rahatsızlıklar olarak görülmese de bazı uzun süreli hıçkırık durumlarında doktor kontrolüne gidilmesi tavsiye edilmektedir. Hıçkırık nedenleri olarak şunlar sayılabilir:
- İstemsiz bir şekilde hava yutma
- Aşırı yemek yeme
- Gazlı içecek tüketimi
- Alkol tüketimi
- Heyecan, korku ve stresli bir ruh hali
- Ani duygu ve durum değişimi
- Mide ve bağırsak sistemindeki ani ısı değişimleri
- Sıcak yiyecek ve içecek tüketimi
- Mide gazı
- Diyabet
Hıçkırık nasıl geçer?
Videolu anlatım: Hıçkırık Nedir Nasıl Geçer
Hıçkırık, türleri bakımından 3 farklı gruba ayrılmaktadır. Bu gruplar ise hıçkırığın süresine göre değişkenlik göstermektedir. Hıçkırık türleri şu şekildedir:
- Kısa süreli hıçkırık
- 48 saat ile 1 ay arasında süren persistan hıçkırık
- 1 ay ve daha uzun süre ile var olan inatçı hıçkırık
Uzun süreli hıçkırıklar için öncelikle doktor kontrolü ve ardından da bir rahatsızlık durumunda gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekmektedir. Ancak kısa süreli hıçkırıklar, bazı durumlarda 10 dakikaya kadar devam edebilir. Bu tür hıçkırıklardan kurtulmanın da bazı basit çözümleri bulunuyor. Bu çözümlerden en çok tercih edileni ise valsalva manevrası. Valsalva manevrası sayesinde burun v solunum yolunda ufak bir basınç oluşturuluyor ve hıçkırık ortadan kaldırılıyor. Valsalva manevrasını uygulamak için öncelikle nefes almanız ve daha sonra ağız ile burnu kapatarak nefesinizi birkaç saniye boyunca tutumanız gerekiyor. Bu şekile hıçkırıktan kurtulabilirsiniz.
